Covid hadiseleri endişeleri… Çin’de Covid olayları tasa yaratırken başı karışan emtia fiyatları Rusya’dan kaynaklı arz külfetleri ile Çin’den kaynaklı talep kasvetleri içinde kalan bir yapıda görünüyor. Ülke genelinde Covid hadiselerinin genele yayılan imgesi tasa verici şüphesiz, bu ortamda da evvelce demokratik ülkeleri Covid gayretinde başarısız olarak niteleyen Çin, kendi ülkesinde sıfır Covid siyasetiyle seyahat ve kilitlenmeler dayatırken, tedarik zincirlerini kırıyor, küresel talep şokuna niye oluyor.
Petrol, platin, paladyum, altın ve gümüş meblağları karşılaştırması… Kaynak: Bloomberg
Emtia meblağlarında arz ve talep ikilemi… Şanghay kapanmasının akabinde Pekin’e de uzayan kısıtlamalar iktisadın yarısından fazlasını tek başına oluşturan bu iki kent itibariyle kıymetli bir maliyet ve kayıp tesirini tetikleyeceklerdir. Petrol, platin, paladyum süratli bir biçimde düşerken, Fed’den beklenen faiz atakları altın ve gümüş tarafına da sert düşüşler yansıtarak genel bir emtia çöküşünü besledi. Bu etkenler itibariyle emtia fiyatlarını tek değişken olarak kabul edersek, Çin kaynaklı bir küresel yavaşlama ile oluşacak talep şoku elbette meblağların birinci tesirini aşağı hakikat eğecektir. Fakat bu düşünceler beraberinde küresel bir tedarik zinciri kırılmasına yeni halka eklenmesi demek, bu da Rusya’ya ek olarak yeni bir arz eksikliği demektir, ötürüsıyla fiyatlar bir daha üst gerçek kıvrılabilecektir.
Jeopolitik eksende sıkıntılar… Ukrayna ve Rusya içindeki savaşa dair hiç bir olumlu gelişme okuyamıyoruz. Ekonomik kaynak alokasyonunu kahra sokacak savunma stratejileri bir daha oluşumu izliyoruz. Almanya’nın Rusya tehdidi niçiniyle savunma harcamalarını artırması ve Japonya’nın daha kuvvetli silahlanma eğilimi için konumlanması buna örnek gösterilebilir. Almanya açısından Rusya tehdidi varken, Japonya açısından hem Rusya tıpkı vakitte Çin tehdidi var.
Almanya’nın Rusya’nın Ukrayna’yı işgaline karşılık olarak savunma harcamalarını artıracağını açıklamasının akabinde Japonya da benzeri bir strateji izlemek istiyor. Âlâ silahlanmış bir Japonya, güç istikrarını büyük ölçüde tesirler ve ABD’nin Çin ile ilgili caydırıcı duruşuna değerli ölçüde katkıda bulunabilir. Çin ve Tayvan’a yakınlığı göz önüne alındığında, Japonya, muhtemel bir Çin saldırısı teşebbüsünde bulunulması durumunda süratli bir biçimde karşılık vermek için güzel bir pozisyonda olacaktır. Yani, ABD müttefiki bir Japonya’nın silahlanması demek Çin’in Pasifik Okyanusu’nda o kadar da kolay hareket edememesi demek. Ayrıyeten, Kuril adalarının statüsü 2. Dünya Savaşı’ndan daha sonra Rusya ve Japonya içinde tartışmalı. Japonya, Sovyetler Birliği ile kalıcı bir barı muahedesi imzalanmasına pürüz olan bu adalar için daha yumuşak bir telaffuz kullanmaktaydı, lakin artık milletlerarası anti-Rus kamuoyu bu hususta daha rahat hareket etmelerine imkan tanıyacaklardır. Japonya, Rusya’ya karşı bir dizi yaptırım uyguluyor.
Almanya da, Japonya da 2. Dünya Savaşı’ndan daha sonra savunma gücü ve silahlanması sonlandırılmış ülkeler bu ortada..
Sonuç? Bir tarafta global yavaşlama beklentileri ve Çin kaynaklı talep şoku, buna ek olarak da ABD getirileri ve enflasyon beklentilerinin yol açtığı finansal sıkılaşma boyutu varken, arz ıstıraplarının da jeopolitik ıstıraplar ekseninde devam edeceği kesin. Ve arza dair kasvetler kısa bir müddetde çözümlenecek üzere görünmüyor. ABD’nin aldığı yaptırım tedbirleri ile meydana çıkacak ve %100 oranında ikame edilmesi imkansız görünen bir kaynak açığı emtia meblağlarının arz şoklarından da etkilenmeye devam etmesi manasına gelecektir. Pasifik’in karmaşık jeopolitik durumu da bir ticaret rotası olarak sevkiyat merkezlerinin durumunu etkileyecektir, ki Şanghay kapanması aslına bakarsanız kaynağa erişimde de düşünceleri ortaya çıkartıyor. Evvelden pamuk ve ipek ticaretinde coğrafik keşifler daha sonrasında revaçta olan bir rota olan Pasifik – Hint Okyanusu güzergahı (önce Portekiz’in, onların güç kaybetmesinden daha sonra da Hollanda, İngiltere’nin sömürgeleştirdiği Çinhindi, Endonezya, Malezya bölgesi), çağdaş vakitte da küresel ticarette popülerleşen bir rota. Çin yeni bir kırılmayı aldığı kapanma tedbirleriyle tetikliyor, ötürüsıyla yeni meblağların kaynağını Çin ekseninde talep şoku üzerinden değil, arz şoku üzerinden okumak daha akılcı olabilir.
Kaynak Tera Yatırım
Hibya Haber Ajansı
Petrol, platin, paladyum, altın ve gümüş meblağları karşılaştırması… Kaynak: Bloomberg
Emtia meblağlarında arz ve talep ikilemi… Şanghay kapanmasının akabinde Pekin’e de uzayan kısıtlamalar iktisadın yarısından fazlasını tek başına oluşturan bu iki kent itibariyle kıymetli bir maliyet ve kayıp tesirini tetikleyeceklerdir. Petrol, platin, paladyum süratli bir biçimde düşerken, Fed’den beklenen faiz atakları altın ve gümüş tarafına da sert düşüşler yansıtarak genel bir emtia çöküşünü besledi. Bu etkenler itibariyle emtia fiyatlarını tek değişken olarak kabul edersek, Çin kaynaklı bir küresel yavaşlama ile oluşacak talep şoku elbette meblağların birinci tesirini aşağı hakikat eğecektir. Fakat bu düşünceler beraberinde küresel bir tedarik zinciri kırılmasına yeni halka eklenmesi demek, bu da Rusya’ya ek olarak yeni bir arz eksikliği demektir, ötürüsıyla fiyatlar bir daha üst gerçek kıvrılabilecektir.
Jeopolitik eksende sıkıntılar… Ukrayna ve Rusya içindeki savaşa dair hiç bir olumlu gelişme okuyamıyoruz. Ekonomik kaynak alokasyonunu kahra sokacak savunma stratejileri bir daha oluşumu izliyoruz. Almanya’nın Rusya tehdidi niçiniyle savunma harcamalarını artırması ve Japonya’nın daha kuvvetli silahlanma eğilimi için konumlanması buna örnek gösterilebilir. Almanya açısından Rusya tehdidi varken, Japonya açısından hem Rusya tıpkı vakitte Çin tehdidi var.
Almanya’nın Rusya’nın Ukrayna’yı işgaline karşılık olarak savunma harcamalarını artıracağını açıklamasının akabinde Japonya da benzeri bir strateji izlemek istiyor. Âlâ silahlanmış bir Japonya, güç istikrarını büyük ölçüde tesirler ve ABD’nin Çin ile ilgili caydırıcı duruşuna değerli ölçüde katkıda bulunabilir. Çin ve Tayvan’a yakınlığı göz önüne alındığında, Japonya, muhtemel bir Çin saldırısı teşebbüsünde bulunulması durumunda süratli bir biçimde karşılık vermek için güzel bir pozisyonda olacaktır. Yani, ABD müttefiki bir Japonya’nın silahlanması demek Çin’in Pasifik Okyanusu’nda o kadar da kolay hareket edememesi demek. Ayrıyeten, Kuril adalarının statüsü 2. Dünya Savaşı’ndan daha sonra Rusya ve Japonya içinde tartışmalı. Japonya, Sovyetler Birliği ile kalıcı bir barı muahedesi imzalanmasına pürüz olan bu adalar için daha yumuşak bir telaffuz kullanmaktaydı, lakin artık milletlerarası anti-Rus kamuoyu bu hususta daha rahat hareket etmelerine imkan tanıyacaklardır. Japonya, Rusya’ya karşı bir dizi yaptırım uyguluyor.
Almanya da, Japonya da 2. Dünya Savaşı’ndan daha sonra savunma gücü ve silahlanması sonlandırılmış ülkeler bu ortada..
Sonuç? Bir tarafta global yavaşlama beklentileri ve Çin kaynaklı talep şoku, buna ek olarak da ABD getirileri ve enflasyon beklentilerinin yol açtığı finansal sıkılaşma boyutu varken, arz ıstıraplarının da jeopolitik ıstıraplar ekseninde devam edeceği kesin. Ve arza dair kasvetler kısa bir müddetde çözümlenecek üzere görünmüyor. ABD’nin aldığı yaptırım tedbirleri ile meydana çıkacak ve %100 oranında ikame edilmesi imkansız görünen bir kaynak açığı emtia meblağlarının arz şoklarından da etkilenmeye devam etmesi manasına gelecektir. Pasifik’in karmaşık jeopolitik durumu da bir ticaret rotası olarak sevkiyat merkezlerinin durumunu etkileyecektir, ki Şanghay kapanması aslına bakarsanız kaynağa erişimde de düşünceleri ortaya çıkartıyor. Evvelden pamuk ve ipek ticaretinde coğrafik keşifler daha sonrasında revaçta olan bir rota olan Pasifik – Hint Okyanusu güzergahı (önce Portekiz’in, onların güç kaybetmesinden daha sonra da Hollanda, İngiltere’nin sömürgeleştirdiği Çinhindi, Endonezya, Malezya bölgesi), çağdaş vakitte da küresel ticarette popülerleşen bir rota. Çin yeni bir kırılmayı aldığı kapanma tedbirleriyle tetikliyor, ötürüsıyla yeni meblağların kaynağını Çin ekseninde talep şoku üzerinden değil, arz şoku üzerinden okumak daha akılcı olabilir.
Kaynak Tera Yatırım
Hibya Haber Ajansı