Enflasyon ve Ek Fiyat Riskleri Sarmalı
· %50 üzeri enflasyon
· Artan risk maliyeti
· Göstergeler üstündeki aksi etkenler
Türkiye’nin benimsediği iktisat siyaset perspektifinin mevcut enflasyon sarmalı, faiz siyaseti ve dışsal risklerin ekonomik gayelere karşı oluşturduğu potansiyel tesirler bakımından birtakım risklere maruz kalacağını düşünürüz. Bu faktörlerin en başında da azalan net ihracat ve hizmet gelirleri katkısı ile büyüme ve cari istikrar riskleri, hem de küresel besin ve güç fiyatlarından gelecek etmenler ile enflasyon riskleri gelmektedir.
Enflasyon Şubat ayında artışa devam ederek %54,4 düzeyine gelirken, bu oranların ortasında son Rusya tansiyonundan gelen küresel fiyat riskleri çabucak hemen yoktur. Şubat sonu ve Mart başındaki petrol meblağları hareketi ve ilerleyen periyotta ziraî emtia meblağlarından gelecek besin fiyatı baskısını enflasyon istikrarları bakımından olumlu görmüyor ve yıl ortasındaki patikayı üst çekeceğini düşünüyoruz. Bu niçinle, yılsonuna ait enflasyon oranı beklentimizi %46,2’ye yükselttik. Mevcut jeopolitik kriz ile ortaya çıkan dengesizlikleri Türkiye’nin cari istikrar faturası açısından da olumlu görmüyoruz ve yılın birinci 2 ayına ait dış ticaret göstergelerinin ortaya koyduğu üzere cari fazla verilmesi üzerine konseyi ekonomik hedeflemenin gerçekleşmeyeceğini kıymetlendiriyoruz. Dış ticaret açığının Ocak ve Şubat periyotlarında toplamda 18,4 milyar dolar gerçekleşmesi ve bunun %80’inden çoksının güç açığından gelmesi, petrol fiyatının arz açıkları kaynaklı artmasının daha katmanlı tesirleri olabileceğini göstermektedir. Cari istikrar / GSYH iddiaları açısından Ukrayna savaşının seyrini ve güç faturasının durumunu izlemeye almış durumdayız.
Merkez bankasının evvelki siyaset açıklamalarında karşıt taraflı ekonomik rüzgarlara karşı net bir araç seti planlaması ortaya konulmadığından, siyasetin evrimi konusunda yeni bir varsayımda bulunmuyoruz. Mart ayı epey fazla değişkene konut sahipliği yapıyor. Rusya – Ukrayna savaşından, Fed’in faiz artırmasının beklendiği toplantıya kadar. Finansal dengelerin sağlanmasına ait olarak zorluklar artmıştır. Zira hem küresel risklere bağlı olarak CDS ve dış borçlanma maliyeti artıyor, birebir vakitte riskten kaçınma TL üzerinde ek baskı oluşturarak enflasyonu katmanlandırma ve bütçe istikrarını bozma potansiyeli taşıyor.
TCMB siyaset faizi ve TÜFE enflasyonu karşılaştırması… Kaynak: Bloomberg, TCMB, TÜİK
20 Aralık’ta lansmanı yapılan kur muhafazalı mevduat hesapları 25 Şubat haftasına ait BDDK bilgilerine nazaran 520 milyar TL büyüklüğe erişmiştir. BDDK bilgilerinde ne kadarının DTH-TL dönüşümü, ne kadarının direkt TL hesabı olduğu detayı yer almamakla birlikte, bunun yaklaşık 300 milyar TL’sinin dövizden dönüşümden geldiği kestirim edilmektedir. 4 Mart tarihindeki dolar kuru olan 14,21 düzeyi, 21 Aralık’tan itibaren %6,84 dönemsel kur getirisine işaret etmektedir. 3 ay vadeli KKM hesaplarında bu fiyat yaklaşık olarak 1 milyar dolarlık bir fark ödemesine tekabül etmektedir. Dövizde oluşabilecek üst hareketlerin KKM üzerinden getireceği Hazine yükünü bütçe istikrarı ve bunun GSYH’ye oranı bakımından önemsiyoruz.
Gelişen Piyasalarda Rusya Tesirleri
· EM kurlarını ayrıştıran faktörler
· Getiri durumu, risk yüklenimi
Batılı ülkelerin Rusya’ya uyguladığı yaptırımlarla birlikte, finansal konumu zora giren ülke sert bir faiz artırımı yapmış, hem de şirketlere FX gelirlerinin %80’ini rubleye çevirmek ve yurtdışına döviz transferini sınırlayarak bir nevi sermaye denetim kuralları uygulamıştır. Sert biçimde bedel kaybeden rubleyi dengelemek için de Rusya Merkez Bankası neredeyse 11 puanlık bir faiz artışıyla siyaset faizini %20’ye getirmiştir. Kelam konusu durumla bir anda en yüksek gerçek faiz veren gelişen ülke haline gelen Rusya, konvansiyonel bir durumda değerlendirilemeyen borçlanma profili niçiniyle yatırıma bahis olabilecek bir durumda değildir. Rusya’nın CDS primi, artan temerrüt riskiyle dört haneli düzeylere ulaşmıştır.
Küresel açıdan enflasyon üzerinde üst istikametli baskılar var. Bu durum en az bir süre daha devam edecek üzere görünüyor. Güç konusunda ithalata bağlı ülkeler daha fazla kırılganlığa maruz kalabilir. Bu niçinle, güç meblağları konusunda daha fazla hassaslığa sahip Türkiye üzere ülkelerin risk yüklenimi artmıştır. Enflasyonun yaklaşık 40 puan altında kalan faiz konumu bir finansal türbülansa karşı dayanma ve lokal varlıkların talep görme katsayısını düşürmektedir.
Makroekonomik belirsizliklerde arz ve talebin nasıl etkileneceğini net olarak öngörmek zordur. Bu kuvvetli profilde, ABD iktisadının gereğince kuvvetli olduğu var iseyımıyla Fed’in bir daha de faizleri artırmayı değerlendirmesi gelişen piyasalar açısından ekonomik risk adaptasyon istikrarını sağlamakta zorlanmaya niye olmaktadır. Mevcut getiri konumuna ek olarak, coğrafik açıdan ve ticari münasebetler kapsamında Rusya riskine daha ağır maruz kalabilecek ve ithalat faturası bakımından dış finansman net girişlerinde kâfi olumlu tesir sağlayamayacak ülkelere daha temkinli yaklaşılacaktır.
Gelişmekte olan ülkelerin enflasyondan arındırılmış getiri konumları (Politika faizi-enflasyon=reel faiz) (Kaynak: Bloomberg)
Fed ve Gelişmiş Dünya Merkez Bankaları
· Faiz patikasında yumuşama
· Rusya risklerini kıymetlendirme
· Enflasyon kaygıları ve faiz artış patikası
Powell geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamalarda, 15-16 Mart’ta yapılacak FOMC toplantısında 25 baz puanlık artışı destekleyeceğini doğruladı. Rusya krizinden daha sonra ortaya çıkan zorluklar önemli bir belirsizlik yaratsa da, Fed’in sıkılaşan işgücü piyasasına itimat ve enflasyon beklentilerini yönetme konusunda sıkı siyasete yanlışsız ilerlemeyi hala baz senaryo dahilinde değerlendirdiği çıkarımı yapılabilir. Buna karşılık, finansal şartlardaki sıkılaşmanın iki hafta evvel öngörüldüğü biçimde olmayacağını var iseyıyoruz.
Gelişmiş ülkelerin Rusya’ya uyguladığı yaptırımların ticareti neredeyse durma noktasına getirecek olması, ödeme sistemlerinde oluşacak tıkanıklık, Rusya’nın mal ihracatına yönelik kısıtlarının global arz külfetini derinleştirecek olması üzere etmenler ekonomik yavaşlama risklerini tetikleyecek bir boyuttadır. birebir vakitte, mevcut durumun son periyotta artan emtia fiyatları ekseninde daha fazla ve kalıcı enflasyon yaratacağı da ortadadır.
Enflasyon durumu geçen yıla bakılırsa düzelmedi, daha da berbata gitti. Fed, bilhassa enflasyonun düşük gelirli kesitler üstündeki kapsayıcı tesirini de göz önünde bulundurursa, olağanda enflasyonu düşürme konusunu bundan öncelik olarak tutmaya devam edecektir. Fed’in muhtemelen 16 Mart’ta daha klasik bir adım olarak 25 baz puanlık faiz artışı yapacağını, yıl genelinde daha sakin ilerleyeceğini ve bilanço küçültmesi ölçütünü de birinci etapta bir daha yatırıma yönlendirme planı dahilinde yapacağını var iseyıyoruz.
Fed vadeli fonları faiz fiyatlaması… Kaynak: Bloomberg, CME Fedwatch
Ukrayna’daki savaş ekonomik haberleri gölgede bırakmaya devam ediyor. tıpkı vakitte, son datalar ABD iktisadının bu kriz öncesinde kuvvetli bir ivme yakaladığını gösteriyor. Rusya’nın Ukrayna ile savaşından rastgele bir tesir görmek için fazlaca erken olsa da, daha agresif bir Rusya’nın işgali ve artan kaygılarının ise daha yüksek güç meblağları manasına gelmesi sağlanması güç enflasyon istikrarları manasına gelecektir. Kaynakların olumsuz etkilenmesi olağan olarak bu dış kaynağa direkt bağlı bölgeler açısından ayrıyeten ele alınması gereken bir ekonomik risk. Kelam konusu tesirler, Avrupa Merkez Bankası’nın bu yıl muhtemelen bir faiz adımı atamayacağını ve manalı bir sıkılaşmaya gidemeyebileceğini gösteriyor. Yaptırımların tesiri, Rusya ile kısıtlanan ticaret, potansiyel sanayi yavaşlaması ve Kuzey Akım 2’nin durdurulması üzere tesirleri bölge iktisadı için olumlu olarak okumuyoruz.
Kaynak Tera Yatırım-Enver Erkan
Hibya Haber Ajansı
· %50 üzeri enflasyon
· Artan risk maliyeti
· Göstergeler üstündeki aksi etkenler
Türkiye’nin benimsediği iktisat siyaset perspektifinin mevcut enflasyon sarmalı, faiz siyaseti ve dışsal risklerin ekonomik gayelere karşı oluşturduğu potansiyel tesirler bakımından birtakım risklere maruz kalacağını düşünürüz. Bu faktörlerin en başında da azalan net ihracat ve hizmet gelirleri katkısı ile büyüme ve cari istikrar riskleri, hem de küresel besin ve güç fiyatlarından gelecek etmenler ile enflasyon riskleri gelmektedir.
Enflasyon Şubat ayında artışa devam ederek %54,4 düzeyine gelirken, bu oranların ortasında son Rusya tansiyonundan gelen küresel fiyat riskleri çabucak hemen yoktur. Şubat sonu ve Mart başındaki petrol meblağları hareketi ve ilerleyen periyotta ziraî emtia meblağlarından gelecek besin fiyatı baskısını enflasyon istikrarları bakımından olumlu görmüyor ve yıl ortasındaki patikayı üst çekeceğini düşünüyoruz. Bu niçinle, yılsonuna ait enflasyon oranı beklentimizi %46,2’ye yükselttik. Mevcut jeopolitik kriz ile ortaya çıkan dengesizlikleri Türkiye’nin cari istikrar faturası açısından da olumlu görmüyoruz ve yılın birinci 2 ayına ait dış ticaret göstergelerinin ortaya koyduğu üzere cari fazla verilmesi üzerine konseyi ekonomik hedeflemenin gerçekleşmeyeceğini kıymetlendiriyoruz. Dış ticaret açığının Ocak ve Şubat periyotlarında toplamda 18,4 milyar dolar gerçekleşmesi ve bunun %80’inden çoksının güç açığından gelmesi, petrol fiyatının arz açıkları kaynaklı artmasının daha katmanlı tesirleri olabileceğini göstermektedir. Cari istikrar / GSYH iddiaları açısından Ukrayna savaşının seyrini ve güç faturasının durumunu izlemeye almış durumdayız.
Merkez bankasının evvelki siyaset açıklamalarında karşıt taraflı ekonomik rüzgarlara karşı net bir araç seti planlaması ortaya konulmadığından, siyasetin evrimi konusunda yeni bir varsayımda bulunmuyoruz. Mart ayı epey fazla değişkene konut sahipliği yapıyor. Rusya – Ukrayna savaşından, Fed’in faiz artırmasının beklendiği toplantıya kadar. Finansal dengelerin sağlanmasına ait olarak zorluklar artmıştır. Zira hem küresel risklere bağlı olarak CDS ve dış borçlanma maliyeti artıyor, birebir vakitte riskten kaçınma TL üzerinde ek baskı oluşturarak enflasyonu katmanlandırma ve bütçe istikrarını bozma potansiyeli taşıyor.
TCMB siyaset faizi ve TÜFE enflasyonu karşılaştırması… Kaynak: Bloomberg, TCMB, TÜİK
20 Aralık’ta lansmanı yapılan kur muhafazalı mevduat hesapları 25 Şubat haftasına ait BDDK bilgilerine nazaran 520 milyar TL büyüklüğe erişmiştir. BDDK bilgilerinde ne kadarının DTH-TL dönüşümü, ne kadarının direkt TL hesabı olduğu detayı yer almamakla birlikte, bunun yaklaşık 300 milyar TL’sinin dövizden dönüşümden geldiği kestirim edilmektedir. 4 Mart tarihindeki dolar kuru olan 14,21 düzeyi, 21 Aralık’tan itibaren %6,84 dönemsel kur getirisine işaret etmektedir. 3 ay vadeli KKM hesaplarında bu fiyat yaklaşık olarak 1 milyar dolarlık bir fark ödemesine tekabül etmektedir. Dövizde oluşabilecek üst hareketlerin KKM üzerinden getireceği Hazine yükünü bütçe istikrarı ve bunun GSYH’ye oranı bakımından önemsiyoruz.
Gelişen Piyasalarda Rusya Tesirleri
· EM kurlarını ayrıştıran faktörler
· Getiri durumu, risk yüklenimi
Batılı ülkelerin Rusya’ya uyguladığı yaptırımlarla birlikte, finansal konumu zora giren ülke sert bir faiz artırımı yapmış, hem de şirketlere FX gelirlerinin %80’ini rubleye çevirmek ve yurtdışına döviz transferini sınırlayarak bir nevi sermaye denetim kuralları uygulamıştır. Sert biçimde bedel kaybeden rubleyi dengelemek için de Rusya Merkez Bankası neredeyse 11 puanlık bir faiz artışıyla siyaset faizini %20’ye getirmiştir. Kelam konusu durumla bir anda en yüksek gerçek faiz veren gelişen ülke haline gelen Rusya, konvansiyonel bir durumda değerlendirilemeyen borçlanma profili niçiniyle yatırıma bahis olabilecek bir durumda değildir. Rusya’nın CDS primi, artan temerrüt riskiyle dört haneli düzeylere ulaşmıştır.
Küresel açıdan enflasyon üzerinde üst istikametli baskılar var. Bu durum en az bir süre daha devam edecek üzere görünüyor. Güç konusunda ithalata bağlı ülkeler daha fazla kırılganlığa maruz kalabilir. Bu niçinle, güç meblağları konusunda daha fazla hassaslığa sahip Türkiye üzere ülkelerin risk yüklenimi artmıştır. Enflasyonun yaklaşık 40 puan altında kalan faiz konumu bir finansal türbülansa karşı dayanma ve lokal varlıkların talep görme katsayısını düşürmektedir.
Makroekonomik belirsizliklerde arz ve talebin nasıl etkileneceğini net olarak öngörmek zordur. Bu kuvvetli profilde, ABD iktisadının gereğince kuvvetli olduğu var iseyımıyla Fed’in bir daha de faizleri artırmayı değerlendirmesi gelişen piyasalar açısından ekonomik risk adaptasyon istikrarını sağlamakta zorlanmaya niye olmaktadır. Mevcut getiri konumuna ek olarak, coğrafik açıdan ve ticari münasebetler kapsamında Rusya riskine daha ağır maruz kalabilecek ve ithalat faturası bakımından dış finansman net girişlerinde kâfi olumlu tesir sağlayamayacak ülkelere daha temkinli yaklaşılacaktır.
Gelişmekte olan ülkelerin enflasyondan arındırılmış getiri konumları (Politika faizi-enflasyon=reel faiz) (Kaynak: Bloomberg)
Fed ve Gelişmiş Dünya Merkez Bankaları
· Faiz patikasında yumuşama
· Rusya risklerini kıymetlendirme
· Enflasyon kaygıları ve faiz artış patikası
Powell geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamalarda, 15-16 Mart’ta yapılacak FOMC toplantısında 25 baz puanlık artışı destekleyeceğini doğruladı. Rusya krizinden daha sonra ortaya çıkan zorluklar önemli bir belirsizlik yaratsa da, Fed’in sıkılaşan işgücü piyasasına itimat ve enflasyon beklentilerini yönetme konusunda sıkı siyasete yanlışsız ilerlemeyi hala baz senaryo dahilinde değerlendirdiği çıkarımı yapılabilir. Buna karşılık, finansal şartlardaki sıkılaşmanın iki hafta evvel öngörüldüğü biçimde olmayacağını var iseyıyoruz.
Gelişmiş ülkelerin Rusya’ya uyguladığı yaptırımların ticareti neredeyse durma noktasına getirecek olması, ödeme sistemlerinde oluşacak tıkanıklık, Rusya’nın mal ihracatına yönelik kısıtlarının global arz külfetini derinleştirecek olması üzere etmenler ekonomik yavaşlama risklerini tetikleyecek bir boyuttadır. birebir vakitte, mevcut durumun son periyotta artan emtia fiyatları ekseninde daha fazla ve kalıcı enflasyon yaratacağı da ortadadır.
Enflasyon durumu geçen yıla bakılırsa düzelmedi, daha da berbata gitti. Fed, bilhassa enflasyonun düşük gelirli kesitler üstündeki kapsayıcı tesirini de göz önünde bulundurursa, olağanda enflasyonu düşürme konusunu bundan öncelik olarak tutmaya devam edecektir. Fed’in muhtemelen 16 Mart’ta daha klasik bir adım olarak 25 baz puanlık faiz artışı yapacağını, yıl genelinde daha sakin ilerleyeceğini ve bilanço küçültmesi ölçütünü de birinci etapta bir daha yatırıma yönlendirme planı dahilinde yapacağını var iseyıyoruz.
Fed vadeli fonları faiz fiyatlaması… Kaynak: Bloomberg, CME Fedwatch
Ukrayna’daki savaş ekonomik haberleri gölgede bırakmaya devam ediyor. tıpkı vakitte, son datalar ABD iktisadının bu kriz öncesinde kuvvetli bir ivme yakaladığını gösteriyor. Rusya’nın Ukrayna ile savaşından rastgele bir tesir görmek için fazlaca erken olsa da, daha agresif bir Rusya’nın işgali ve artan kaygılarının ise daha yüksek güç meblağları manasına gelmesi sağlanması güç enflasyon istikrarları manasına gelecektir. Kaynakların olumsuz etkilenmesi olağan olarak bu dış kaynağa direkt bağlı bölgeler açısından ayrıyeten ele alınması gereken bir ekonomik risk. Kelam konusu tesirler, Avrupa Merkez Bankası’nın bu yıl muhtemelen bir faiz adımı atamayacağını ve manalı bir sıkılaşmaya gidemeyebileceğini gösteriyor. Yaptırımların tesiri, Rusya ile kısıtlanan ticaret, potansiyel sanayi yavaşlaması ve Kuzey Akım 2’nin durdurulması üzere tesirleri bölge iktisadı için olumlu olarak okumuyoruz.
Kaynak Tera Yatırım-Enver Erkan
Hibya Haber Ajansı