Getiri eğrisi… Getiri eğrisi, kredi kalitesi eşit lakin vade tarihleri farklı olan tahvillerin getirilerini (faiz oranlarını) gösteren bir çizgidir. Getiri eğrisinin eğimi, gelecekteki faiz oranı değişiklikleri ve ekonomik faaliyet hakkında bir fikir verir. Getiri eğrisi ekseriyetle resesyonların öncü göstergesi olarak görülüyor. Getiri eğrisinin varsayım gücü emsalsiz olmasa da, ekonomik gerilemeleri varsayım etme yeteneği, spesifikasyonlar ve vakit dilimleri boyunca devam eder.
ABD 2-10 yıllık getiri spreadi ile National Bureau of Economic Research (NBER) resesyon indikatörü karşılaştırması… NBER, ABD iktisadının makul bir çeyrekte resesyonda olup olmadığını bir endekstir. NBER tarafınca yapılan değerlendirmelere göre, teğe eşit bir endeks pahası bir sakinliği, sıfır pahası ise dörtte birlik genişlemeyi gösterir. 2-10 yıllık (kısa-uzun vade) spreadin daralması getiri eğrisinin yataylaştığına, negatife dönmesi ise karşıt eğime geçtiğine işaret eder. Kaynak: Bloomberg, NBER
Getiri eğrisinin pozisyonu ve resesyon ilişkisi… Yatırımcıların gelecekte kısa vadeli faiz oranlarının düşeceği beklentisi, günümüzde uzun vadeli getirilerde düşüşe ve kısa vadeli getirilerde artışa niye olurak getiri eğrisinin düzleşmesine hatta bilakis dönmesine niye olmaktadır. Sakinlik devirlerinde faiz oranlarının düşmesini beklemek büsbütün rasyoneldir. Tarihî olarak, karşıt çevrilmiş bir getiri eğrisi, bekleyen bir ekonomik sakinliğin göstergesi olarak görülüyor. Kısa vadeli faiz oranları uzun vadeli oranları aştığında, piyasa hissiyatı, uzun vadeli görünümün zayıf olduğunu ve uzun vadeli sabit getirilerin düşmeye devam edeceğini gösteriyor.
Faiz oranları ekseriyetle bir resesyonda erken düşer, çabucak sonrasında iktisat toparlandıkça yükselir. 1970’lerden bu yana her ekonomik sakinlikten evvel randıman eğrisi eğiminin negatif hale geldiği görülmektedir. Öbür bir deyişle, kısa vadeli faiz oranlarının uzun vadeli faiz oranlarını aştığı randıman eğrisinin “ters çevrilmesi”, tipik olarak yakın gelecekte bir sakinlik ile ilişkilendirilir. Klasik olarak, düz yahut aykırı çevrilmiş bir getiri eğrisi, gelecekte yaklaşık 12 ila 15 ay içinde bir sakinlik uyarısı verir.
Federal Reserve… Fed asla bir resesyon başlatmak istemez, zira para siyasetlerinin asli misyonu ekonomiyi kuvvetli tutmaktır. Lakin Fed’in şu anki asıl bakılırsavi enflasyonu düşürmektir. Enflasyon yükselirken, Fed’in kısa vadeli faiz oranlarını artırması mümkündür. Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden kaynaklanan belirsizliğe karşın, FOMC’nin bu haftaki toplantısında 25 baz puanlık faiz artırımı ile mali sıkılaştırmaya başlaması beklenmektedir.
Sonuç? Getiri eğrisi ‘aşağı’ bir eğime sahip olduğunda, bilakis çevrilmiş bir randıman eğrisi oluşur. Bu, kısa vadeli tahvillerin getirilerinin, uzun vadeli tahvillerin getirilerini aştığı manasına gelir. Örneğin, 2 yıllık getiri, ABD Hazine tahvillerindeki 10 yıllık getirinin üzerine çıkarsa, getiri eğrisinin aksine çevrilmiş olur. Dikleşen bir eğri ise tipik olarak daha kuvvetli ekonomik aktiviteyi ve yükselen enflasyon beklentilerini ve ötürüsıyla daha yüksek faiz oranlarını gösterir. Bilakis çevrilmiş bir getiri eğrisi yahut spread daralması, 1970’den bu yana her ABD sakinliğinin sinyalini verdi. Getiri eğrisi zıdda çevrilirse ve uzun vadeli getiri daha düşükse, bu iktisatta sakinliğin olabileceğine işaret edebilir.
Kaynak Tera Yatırım-Enver Erkan
Hibya Haber Ajansı
ABD 2-10 yıllık getiri spreadi ile National Bureau of Economic Research (NBER) resesyon indikatörü karşılaştırması… NBER, ABD iktisadının makul bir çeyrekte resesyonda olup olmadığını bir endekstir. NBER tarafınca yapılan değerlendirmelere göre, teğe eşit bir endeks pahası bir sakinliği, sıfır pahası ise dörtte birlik genişlemeyi gösterir. 2-10 yıllık (kısa-uzun vade) spreadin daralması getiri eğrisinin yataylaştığına, negatife dönmesi ise karşıt eğime geçtiğine işaret eder. Kaynak: Bloomberg, NBER
Getiri eğrisinin pozisyonu ve resesyon ilişkisi… Yatırımcıların gelecekte kısa vadeli faiz oranlarının düşeceği beklentisi, günümüzde uzun vadeli getirilerde düşüşe ve kısa vadeli getirilerde artışa niye olurak getiri eğrisinin düzleşmesine hatta bilakis dönmesine niye olmaktadır. Sakinlik devirlerinde faiz oranlarının düşmesini beklemek büsbütün rasyoneldir. Tarihî olarak, karşıt çevrilmiş bir getiri eğrisi, bekleyen bir ekonomik sakinliğin göstergesi olarak görülüyor. Kısa vadeli faiz oranları uzun vadeli oranları aştığında, piyasa hissiyatı, uzun vadeli görünümün zayıf olduğunu ve uzun vadeli sabit getirilerin düşmeye devam edeceğini gösteriyor.
Faiz oranları ekseriyetle bir resesyonda erken düşer, çabucak sonrasında iktisat toparlandıkça yükselir. 1970’lerden bu yana her ekonomik sakinlikten evvel randıman eğrisi eğiminin negatif hale geldiği görülmektedir. Öbür bir deyişle, kısa vadeli faiz oranlarının uzun vadeli faiz oranlarını aştığı randıman eğrisinin “ters çevrilmesi”, tipik olarak yakın gelecekte bir sakinlik ile ilişkilendirilir. Klasik olarak, düz yahut aykırı çevrilmiş bir getiri eğrisi, gelecekte yaklaşık 12 ila 15 ay içinde bir sakinlik uyarısı verir.
Federal Reserve… Fed asla bir resesyon başlatmak istemez, zira para siyasetlerinin asli misyonu ekonomiyi kuvvetli tutmaktır. Lakin Fed’in şu anki asıl bakılırsavi enflasyonu düşürmektir. Enflasyon yükselirken, Fed’in kısa vadeli faiz oranlarını artırması mümkündür. Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden kaynaklanan belirsizliğe karşın, FOMC’nin bu haftaki toplantısında 25 baz puanlık faiz artırımı ile mali sıkılaştırmaya başlaması beklenmektedir.
Sonuç? Getiri eğrisi ‘aşağı’ bir eğime sahip olduğunda, bilakis çevrilmiş bir randıman eğrisi oluşur. Bu, kısa vadeli tahvillerin getirilerinin, uzun vadeli tahvillerin getirilerini aştığı manasına gelir. Örneğin, 2 yıllık getiri, ABD Hazine tahvillerindeki 10 yıllık getirinin üzerine çıkarsa, getiri eğrisinin aksine çevrilmiş olur. Dikleşen bir eğri ise tipik olarak daha kuvvetli ekonomik aktiviteyi ve yükselen enflasyon beklentilerini ve ötürüsıyla daha yüksek faiz oranlarını gösterir. Bilakis çevrilmiş bir getiri eğrisi yahut spread daralması, 1970’den bu yana her ABD sakinliğinin sinyalini verdi. Getiri eğrisi zıdda çevrilirse ve uzun vadeli getiri daha düşükse, bu iktisatta sakinliğin olabileceğine işaret edebilir.
Kaynak Tera Yatırım-Enver Erkan
Hibya Haber Ajansı