Kartepe Zirvesi’nin 3. gününde kentler ve toplumsal adalet konusu ele alındı

Yasmin

New member
Ayşe Böhürler’in moderatörlüğünde gerçekleşen oturuma Celaleddin Çelik katıldı. Muharrir Alev Alatlı ise telekonferans ile programa katılarak mevzu hakkında fikirlerini paylaştı. Programın moderatörü Böhürler, ‘’Kamusal alanlarımızın nasıl verimliliğini arttırılabilir, kent sıkıntısı nedir, kent yapıları nedir, burada konuşacağız’’ kelamlarıyla oturumu başlattı ve kelamı online olarak iştirak sağlayan Alev Alatlı’ya bıraktı.

Batının fazlaca bilinen kentlerinin tarihine bakmak gerek

Özgür fikrinin kalemi olarak tanıdığımız, 2006 yılında Rusya’da Mihail Aleksandroviç Şolohov 100. Yılı edebiyatı ve Cumhurbaşkanlığı Kültür Ve Sanat Ödülünün de sahibi olan Alev Alatlı, “Şehirlerin oluşum tarihi pek az anlatılır, onu oluşturan sebepler nedir konuşmaz ve bilmezsek onun ortasından çıkamazsınız kenti planlamada sorun yaşarsınız. Aristo’ya göre kent siyasetin yapılaşması demektir. Kentlerin ayrıştırılmış ve ayrıcalıklı olması gerekir. Evvelden 1 milyon nüfuslu Roma aslında çöpün ortasından cesetler çıkan bir yerdi, epey bilinen Roma’nın aslı budur. Bu sebeple Roma’ya tekrar bakmak lazım. Toplumsal adalet kavramı İslam kavramı değildir. Toplumsal adalet, kapitalizmin özür dilemesidir. Bizim kentlerimiz yani Asya çıkışlı kentlerimizde gökyüzü temel alınarak kentleşme sağlanır. Bu sebeple düz olmasını bekleyemezsiniz, gökyüzü de hayatın değişim döngüsünü oluşturur” diyerek dünya kentlerinin eski periyot hallerinden bahsetti.

Kent eşitsizlik hissedilmeyecek biçimde planlanmalı

TRT Haber’de yayınlanan Gelenekten Geleceğe programından tanıdığımız İstanbul Kent Üniversitesi’nde mimari proje dersler veren Türkiye Tasarım Vakfı idare heyeti üyesi Celaleddin Çelik, “Şehirleşmeyi biz, dünyaya biçim verme olarak kıymetlendirebiliriz. İnsanın konumlandırılışı kenti oluşturuyor. İnsanın idraki kendine has biçimde biçimlendirmesi insanın var oluş biçimi etrafa müdahale olmakla bütünleşiyor. Tahlili aramak için insanın pozisyonuna kadar gitmeliyiz. Kente önümüzdeki bir plan olarak baktığımızda tasarımcının kente yansıttığı bir plandır. Rasyonel bir kurgu ile oluşur. İnsanın tercihleri kentle özdeşleşmesi şuurlu tercih ise tabiatla ilgi kurmaktır. Mekânsal tercihler eşitliği ya da eşitsizliği belirliyor. Kent kurma maliyetli bir sıkıntıdır. Devletlerin ve kamuyu planlayan faaliyetlerin son derece dikkatli olması gerekiyor eşitsizliği hissedilmeyecek biçimde yapılmasına itina gösterilmeli” dedi.

Batıya bakarsanız toplumsal adalet bulamazsınız

Programda tekrar kelam alan Alev Alatlı, “Bu kentlerde toplumsal adalet beklemek abestir. Matematik ve fizik keşfetmelidir. Aristo’ya bakmak gerekir. Batı kültürüne teslim olursanız kentler katıksız geometri kurallarına uymak zorunda kalır. TOKİ bu durumu epey mu düzgün yapıyor diye bakmak lazım. Batıda bakılan binalar bakarsanız artık duvar koymuyor açıklık niyeti ve mahremiyetin ihlali gerçeği düşünülmüyor. Bunun neresine toplumsal adalet yerleştirilebilir’’ tabirini kullandı.

Alatlı’nın kelamlarına katkıda bulunan Celaleddin Çelik, “Her çeşit gelişmeye serinkanlı bakışa gereksinim var. Tabi akışın kararıdur. Buna nasıl bakıldığı değerlidir. Matematiği bahis alırsak yüzde yüz gerçek budur demediğimiz vakit gerçek ortaya çıkacak. Bu dünyaya biçim verirken nasıl baktığımızın değeri büyük, anlamlandırma biçimini ortaya çıkarmalıyız” dedi.

Türkiye kent planında doğuyu örnek almalı

Muharrir Alatlı son olarak, “Pandeminin sonuç getirdiğini düşünmüyorum müfredatın büsbütün değişmesi gerektiği kanısındayız. Allah’a fazlaca şükür Müslümanız makul duyarlılıklarımız var. Bu sebeple çocuklara daha kolay anlatırız. Evvel insan olmayı öğrenmeliyiz. Bana göre ahlaken, ruhen arınmamız gerekiyor. Türkiye olarak tövbeden geçmemiz gerekiyor. Her yasal olan helal değildir. Buna bakılırsa davranmalıyız. Batının yaptığı bunlar mavi gözlü bunlar bizden diyerek olmaz. Türkiye bu hususta kendine bakmalı. Ayrışma hakikat değildir. Dünyayı örnek almayın kenti betona gömmeyin aklınızı başınıza alın. Türkiye’nin kent planlaması yaparken evvelden olduğu üzere doğu külçeşidini, gökyüzünün rölövesini örnek alması gerekir” açıklamasını yaptı.

Hibya Haber Ajansı