Nevzat Tarhan: “Depresyon, yarası ortasında bir hastalıktır”

Yasmin

New member
Atipik ya da tanınan psikolojide örtülü depresyon olarak da isimlendirilen maskeli depresyonun bayanlarda daha yaygın olarak görüldüğünü söz eden Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Bu depresyona gülümseyen depresyon da denir. Elem, üzüntü ve hüzün üzere öbür depresyon belirtileri yoktur. Kişi, günlük işini yapıyordur sevinçlidir lakin organ lisanıyla yaşıyordur depresyonu. Bizim kültürümüzde fazlaca fazla bayanlarda vardır.” dedi. Atipik depresyon yaşayan erkeklerde öfkenin ortaya çıktığını kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, birtakım kimi unutkanlığın sebebinin beyindeki gerilim hormonu olduğunu vurguladı.

Tarhan, “Depresyon yarası ortasında bir hastalıktır. Yaşamayan bilemez. Toplumsal önyargılar niçiniyle beşerler depresyonu bastırıyor. Toplum olarak onlara tabir ettirmiyoruz.” tabirlerini kullandı.

Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü, Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, depresyon ve çeşitlerine ait değerlendirmede bulundu.

Depresyonda 8 ana belirti var!

Klasik depresyonda kişinin depresif ruh haline sahip olduğunu, hüzün, elem ve tasa içerisinde olduğunu kaydeden Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, depresyonun 8 ana belirtisine dikkat çekti. Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Klasik depresyonda kişi depresif bir his duruma sahiptir. hiç bir şeyden tat ve zevk alamamaktan şikayetçidir. Bu iki ana belirti kıymetlidir. Öbür belirtiler de uyku bozukluğu ve iştah bozukluğu ortaya çıkabilir. Bunlar da vakit zaman artar kimi vakit çoğalır. Şahısta güç azalması olur.” dedi.

Mevt fikri ortaya çıkar

Depresyonda başka belirtilerden birinin de mevt fikri olduğunu söyleyen Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Kişinin aklına epey sık mevt fikri gelir. Günde 10 kez mevti düşünebilir. Bir de bireyde ilgi azalması olur. Hayata, olağan rutine, günlük alışkanlıklar ve olağan günlük aktivitelere karşı ilgisi azalır. Dikkat ve konsantrasyonda azalma, manaya ve algılama yavaşlığı ortaya çıkar.” ihtarında bulundu.

yavaşça minör depresyonda iş verimliliği aksamıyor

“hafifçe minör depresyon” denilen depresyondan da bahseden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Kişi mutsuzdur lakin birtakım kimi birtakım şeylerin etkisi olmaz. Lakin ‘3 ay ortasında memnun olduğunuz vakit mı fazlaca, mutsuz olduğunuz vakit mı fazlaca?’ diye sorulduğunda kişi mutsuz olduğu vakit içinderın daha fazla olduğunu söylerse minör depresyon deniyor. Kişi yavaşça depresif ruh halinde olur, hiç bir şeyden zevk alamıyor fakat iş gücü verimliliği aksamıyor. Bunlar ömür kalitesini bozan bir şeydir.” dedi.

His durum bozukluğu olan bipolar depresyona da değinen Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Bipolar depresyonda bir devir depresyon olur, kişi çökkün olur. Bir devir de kişi maniye girer.” dedi.

Gülümseyen depresyon bayanlarda daha epeyce görülüyor

Atipik ya da tanınan psikolojide örtülü depresyon da denilen maskeli depresyonun yaygın olarak görüldüğünü tabir eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Bu depresyona gülümseyen depresyon da denir. Kişi organ lisanıyla yaşar. Elem, ıstırap ve hüzün üzere öbür depresyon belirtileri yoktur. Kişi günlük işini yapıyordur, sevinçlidir lakin organ lisanıyla yaşıyordur depresyonu. Bizim kültürümüzde daha epey bayanlarda vardır. Atipik depresyon yaşayan kişi, sık sık doktora sarfiyat, muayeneler olur, bir şey çıkmaz ancak art planda mutsuz, depresif bir durum vardır. Depresyonu direkt tabir edemez. His körlüğü ortaya çıkabiliyor. Bu şahıslar ekseriyetle his tabirini yapamıyor ve hisler aksi söz ediliyor.” diye konuştu.

Atipik depresyonu belirlemek için bir ölçek uygulandığını kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Bu ölçeği uyguladığımız vakit şahıslarda hastalık belirtileri anlaşılmaya çalışılıyor. Kişi art planda bir depresyon mu yaşıyor? Hislerini organ lisanıyla mi tabir ediyor? Bunu anlamaya çalışıyoruz.”dedi.

Erkek depresyonu öfke halinde yaşar

Erkeklerde de rastlanan atipik depresyona da dikkat çeken Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Burada da erkek işini yapar, koşturur, güleceği vakit güler fakat fazlaca öfkelidir. Öfke biçiminde yaşar depresyonu. Kişi her şeye kızar, bu kapının eşiği niçin burada diye, domatesi niçin bu biçimde iri doğradın diye mazeretler üretir. Ekseriyetle etrafındakiler bu bireylerden korkar, şiddet eğilimli olurlar. Bu bireyler depresyona girdiği vakit öfkeliliği artar. Bu da maskeli depresyonlardan birisidir.” dedi. Prof. Dr. Nevzat Tarhan, birtakım adamların depresyonu zayıflık olarak gördüklerini de kelamlarına ekledi.

Gülümseyen depresyonda kişinin iç dünyasında fırtına vardır

Gülümseyen depresyonda kişinin sevinçli görünmesine rağmen iç dünyasında hüzün ve karmaşa yaşadığını kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Kişi çok sevinçlidir, gülüyordur ama büsbütün dışarıya karşı kuvvetli rolü oynuyordur. İç dünyasında harikulade bir savaş ve mahşer vardır. Gülümseyen depresyon dediğimiz durumlarda kişi sevinçli, canlı ve enerjiktir. Bu bireylerin depresyonda olduğuna inanmazsınız Fakat iç dünyalarında fırtına vardır, beyinlerinde fırtına vardır. O denli ki bu tip şahıslarda kalp krizi geçirme riskleri yüksektir. Erken yaşta ani vefatlar görülebilir. bu biçimde bireylerin akabinde çoklukla ‘Çok sevinçliydi, espriler yapardı, herkesi güldürürdü.’ diye konuşulur.

Atipik depresyonda beta dalgası yüksek çıkıyor

Gelişen teknolojiyle birlikte beyin görüntüleme biçimleri yardımıyla beyindeki bu hareketlerin gözlenebildiğini kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Amerikalı meslektaşlarımız beyin üzerine yeni bir yazılım geliştirdi. Yeni bir data tabanı oluşturdu. Olağan bilgi tabanında beynin her yaş kümesinin olağan data tabanı aşikâr. Beyinde süratli, alfa, beta, teta, delta üzere dalga kümeleri var beyinde. Beyin haritalamasının en yaygın metodu bu. Kişinin beyin işlevi dalgasını ölçtüğümüz vakit kimilerinde beta dalgası yüksek çıkıyor. Beta dalgası yüksek çıkması beyinlerindeki güç akışı ve bilgi akışının hızlandığını gösteriyor. Beyin serotonin hususunu tutamadığı için azalıyor. Kişi bu biçimde durumlarda dışarıya kuvvetli rolü oynar lakin beyinde depresyon vardır. ” dedi.

Beynin çalışma sisteminin network modeliyle çalıştığını kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “örneğin beynimizde kim, ne, ne vakit, nerede, neden, nasıl networkleri var. Bu 5N1K diye bildiğimiz aslında beynimizdeki hafızanın 6 sadık tesiri diye bilinen bir şeydir. Beyindeki networkler birbiriyle etkileşim halindedir. Birkaç lisan bilen şahıslarda mesela İngilizce network vardır, Fransızca network vardır, Türkçe network vardır. Bu lisanları konuştukça beyin o taraftan çalışır. Beynimizin bu biçimde olağanüstü bir sistemi var.” dedi.

Depresyona bağlı unutkanlıklar görülebiliyor

Bedenimizin en uzun sonunun vagus sonu olduğunu kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Bu hudut bütün organlarla temaslıdır. Bütün organlardan beyne ileti masraf. Hangi organ yavaş çalışıyor, hangisi süratli çalışıyor, hangisinde ritim bozukluğu var. Beyne bildiri sarfiyat. Beyin onu alır kimyasal yolla rahatla, sakin ol bildirisi gönderir ve organlar rahatlar. Tedavide özel bir Vagus Simulation diye bir sistem var. Vagus sonunu uyararak beyefendisini tedavi etmeye çalışır. Epilepsi tedavisinde de kullanılıyor. Beynimizde fevkalade bir sistem bulunuyor. Bedenimizde dünyanın etrafında dönmeye yetecek kadar hudut ağı var ve beyinde bunlar birbirleriyle devamlı konuşuyorlar. Depresyonda bu hudut ağlarındaki kimyasal mesaj unsuru serotonin, dopamin, noradrenalin azalıyor. Şahıslarda bunlar azaldığı vakit beyinde kavrama, algılama, manaya azalıyor. Örneğin, unutkanlık şikayetiyle gelen bir bireyde bakıyorsunuz unutkanlığı depresyona bağlı, sekonder unutkanlık yani kişi Alzheimer değil. Kişi Alzheimer olduğunu sanıyor lakin değil. Beyin depresyonda olduğu için artık güç akışı yavaşladığı için manaya kavrama ve algılamayı kâfi yapamıyor. Unutkanlık biçiminde geçirilen depresyon da bu atipik depresyonlardan birisidir. Depresyon tedavi edildiği vakit kişinin unutkanlığı da düzeliyor.” dedi.

Beyindeki gerilim unutkanlığa yol açabiliyor

Prof. Dr. Nevzat Tarhan, kimi birtakım unutkanlığın sebebinin beyindeki gerilim hormonu olduğunu söz ederek “bazı birtakım gerilim hormonu epey salgılanıyor. Beyinde kronik gerilim var. Depresyon ilacıyla beyin rahatlıyor ve unutkanlık azalıyor ya da ortadan kalkıyor. Unutkanlığın niçini atipik depresyon olabiliyor. Atipik depresyonlar depresyonu yaşıyor his olarak, tabir olarak, karşıt söz ediyor.” diye konuştu.

İntihar ile hayatına son verenler ile olağan biçimde hayatını yitiren bireylerin beyin omurilik sıvıları ölçüldüğünde kıymetli farklılıkların tespit edildiğini kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “1980’lerde yapılan çalışma bunun bir beyin hastalığı olduğunu gösteriyor. İntihar edenlerin beyni serotonini metabolite edememesiyle ilgili yürütülen değerli araştırmalar var. İşte bu çalışmaların sonunda üçüncü jenerasyon ilaçlar ortaya çıktı.” dedi.

Depresyonu yaşamayan bilmez

Bilhassa depresyon hakkında toplumsal önyargılar olduğunu ve hastaların bu durumdan fazlaca etkilendiklerini kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Depresyon yarası ortasında bir hastalıktır. Yaşamayan bilemez. Toplumsal önyargılar niçiniyle beşerler depresyonu bastırıyor. Toplum olarak onlara tabir ettirmiyoruz. Onlar da bu biçimde yaşıyorlar. Bireyler baş edemiyorsa ya da hayat ideolojisi o bahiste müsaitse fazlaca rahatlıkla intihar teşebbüsünde bulunabiliyor.” ikazında bulundu.

Depresyonda olan şahısları anlamanın güç olmadığını kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Daha evvel hiç mevt sohbeti yapmaz iken bu şahıslar mevtten kelam ederler. Ya da uzun bir seyahate gidecek üzere hazırlık yaparlar. Vedalaşıyorlarmış üzere davranırlar. Gülümseyen şahısların biz depresyonda olduğuna inanmayız. Kişinin depresyonu varsa vefat ile ilgili telaffuzlarda bulunuyorsa, vedalaşıyor ise bu biçimde hususları epeyce sorguluyorsa ve araştırıyorsa çabucak bir uzman yardımı almak gerekir.” diye konuştu.

Çocuklarda atipik depresyon görülebilir!

Yetişkinlerde olduğu kadar çocuklarda da depresyon görülebildiğini söyleyen Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Özellikle dikkat sorunu olduğundan şüphelenilen çocuklarda apitik depresyon ortaya çıkabiliyor. Çocuklarda hislerini tabir etme maharetleri gelişmemiştir. Ben şu an buna üzüldüm diye tabir edemezler. Şayet ailede baskı ile yaşayan bir çocuksa, çocuk davranışsal olarak yaşar. İdrarını kaçırır, eşyalara ziyan verir. Okul reddi vardır. Çocuk aksi kimliğe girer. Cinsel kimlik bozukluğu yaşıyorsa gerisinde depresyon bozukluğu vardır. Anne baba kızıyor. O da büsbütün bilinçdışı bir hareketle rahatlatıyor kendini. Ders çalışmaya hayli değer veren anne babaya karşı tembellik biçiminde yaşanan çocukluk depresyonu vardır. Çocuk keyifli değildir, ders çalışmıyordur. Ders çalışmama ve okul reddiyle kendini söz eder. Buna davranışsal ahenk bozukluğu diyoruz. Yetişkinlede davranış bozukluğu dediğimiz durumlar, çocuklarda apitik depresyon bozukluğudur. Onları değerlendirirken birçok vakit tedaviyi göz önünde bulundurarak onun depresif bulunmasına sebep olan niçinler araştırılır. Çocukluk travmaları olup olmadığı araştırılır.” dedi.


Hibya Haber Ajansı